Rejestracja samochodu zabytkowego

Żółte tablice rejestracyjne kojarzą się przede wszystkim z samochodami sprzed pół wieku lub nawet starszymi. Takie auta wyróżniają się designem i bez wątpienia można uznać je za zabytki. Nie wszyscy jednak wiedzą, że zabytkiem może być także znacznie młodsze auto. Ile lat musi mieć samochód, aby uznano go za zabytek i jak przebiega rejestracja takiego pojazdu? O tym opowiemy w poniższym tekście.

Kiedy samochód może zostać uznany za zabytkowy?

Zgodnie z przepisami Prawa o ruchu drogowym, warunkiem uznania samochodu za zabytek jest wpisanie go do rejestru zabytków ruchomych, wpis do wojewódzkiej ewidencji zabytków lub pełnienie roli elementu inwentarza muzeum. A jak ma się to do ich wieku? Otóż prawo przewiduje, że auto może być zarejestrowane jako zabytkowe, jeśli skończyło przynajmniej 25 lat. Dodatkowo produkcja danego modelu powinna zakończyć się nie później niż 15 lat przed osiągnięciem tego wieku. A przynajmniej tak to wygląda w teorii.

W praktyce dużo zależy od danego konserwatora zabytków i niektórzy z nich podnoszą dolny próg wieku do 30 lat (np. w województwie mazowieckim), zrównując tę granicę z przepisami obowiązującymi w większości krajów Unii Europejskiej. Istnieją też pewne wyjątki — samochód, który nie ukończył 25 lat, może być uznany za zabytkowy, jeśli w jego konstrukcji wykorzystano unikalne rozwiązania, wyprodukowano jedynie mocno ograniczoną ilość sztuk danego modelu, a przy tym nie uzupełnia kolekcji jednego właściciela.

Oczywiście wymagania nie kończą się na samym tylko wieku. Zabytkowy samochód musi być oryginalny, bez znacznych zmian silnika, podwozia, układu hamulcowego i kierowniczego (ponownie za mazowieckim konserwatorem zabytków). Przykładowo zatem zabytkowy Jaguar XJS lub Land Rover Discovery powinien mieć oryginalne części. W przypadku przygotowania samochodu pod przegląd części są dostępne w naszym sklepie.

”samochód

Co jeszcze może pomóc we wpisie auta do wojewódzkiej ewidencji zabytków? Na pewno będzie łatwiej, jeśli dany pojazd:

  • jest konstrukcją unikatową,
  • dokumentuje ważny etap rozwoju techniki,
  • został odrestaurowany z wykorzystaniem technologii używanej w okresie jego produkcji,
  • był związany z osiągnięciami sportowymi,
  • był powiązany z istotnymi dla państwa wydarzeniami historycznymi,
  • należał lub był użytkowany przez osoby o wysokiej randze społecznej.

Jakie dokumenty będą potrzebne do rejestracji pojazdu zabytkowego?

Przede wszystkim do uzyskania żółtych tablic konieczne będzie przedstawienie kopii decyzji o wpisie do rejestru zabytków lub potwierdzenia ujęcia pojazdu w centralnej ewidencji dóbr kultury. Ewentualnie można zastąpić ją potwierdzeniem wpisu do inwentarza muzeum. Aby móc ubiegać się o te wpisy, należy wypełnić kartę ewidencyjną ruchomego zabytku techniki (tzw. białą kartę) — w trzech egzemplarzach. Na tym etapie warto skorzystać z pomocy wykwalifikowanego rzeczoznawcy, aby mieć pewność prawidłowego wypełnienia karty (takie konsultacje kosztują od 400 do 800 zł). Wypełnioną kartę wraz z wnioskiem o wpis do ewidencji zabytków należy złożyć w siedzibie WKZ lub u kierownika delegatury. Jeden egzemplarz trafia do Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków w Warszawie — to tam konserwator zabytków weryfikuje dany wniosek i włącza kartę do wojewódzkiej ewidencji zabytków.

Niezbędne będą także dokumenty poświadczające stan techniczny pojazdu. W pierwszej kolejności należy postarać się o wydanie zaświadczenia o przeprowadzeniu badania zgodności pojazdu zabytkowego z warunkami technicznymi. Można je uzyskać na upoważnionej okręgowej stacji kontroli pojazdów, w Instytucie Transportu Samochodowego w Warszawie lub w Wojskowym Instytucie Techniki Pancernej i Samochodowej w Sulejówku. Do tego zaświadczenia instytucje powinny dołączyć także protokół oceny stanu technicznego pojazdu zabytkowego.

Z tymi dokumentami w ręku, można przystąpić do właściwej rejestracji w wydziale komunikacji odpowiednim do miejsca zameldowania. Sam proces dla pojazdów zabytkowych nie różni się od zwykłej rejestracji — wypełnia się ten sam wniosek (i ewentualne pełnomocnictwo) i przedstawia się te same dokumenty. Wybierając się do wydziału komunikacji, należy zatem mieć przy sobie:

  • dokument potwierdzający tożsamość (dowód osobisty lub paszport),
  • dowód rejestracyjny pojazdu,
  • umowę kupna-sprzedaży,
  • dokument potwierdzający wykupienie ubezpieczenia OC.

Jeśli samochód był sprowadzany z zagranicy i jest to jego pierwsza rejestracja w kraju, konieczne będzie dołączenie tłumaczenia zagranicznego dowodu rejestracyjnego i umowy zakupu.

A co jeśli nie dysponuje się dowodem rejestracyjnym pojazdu? Wszak zdarzają się sytuacje, gdy samochód jest kupowany bez tego dokumentu. Na szczęście w takim przypadku zabytkowe auto może nadal być zarejestrowane — nowy właściciel musi wtedy wypełnić i przedłożyć urzędnikowi stosowne oświadczenie o braku tego dokumentu. Oczywiście trzeba mieć świadomość, że robi się to pod rygorem odpowiedzialności karnej. W momencie rejestracji należy również zdać stare tablice. W przypadku ich braku, podobnie jak ma to miejsce z dowodem rejestracyjnym, konieczne będzie złożenie stosownego oświadczenia.

”rejestracja

Ile kosztuje rejestracja pojazdów zabytkowych?

Koszty samej rejestracji na żółte tablice nie różnią się zbytnio od tej standardowej — trzeba tylko zapłacić o 20 zł więcej za same tablice. Całkowity koszt rejestracji używanego pojazdu to 200,5 zł (205,5 zł w przypadku rejestracji bez zmiany właściciela) i składa się z następujących opłat:

  • za dowód rejestracyjny, komplet znaków legislacyjnych, nalepkę kontrolną na szybę — 85 zł,
  • za pozwolenie czasowe — 13,50 zł,
  • za żółte tablice rejestracyjne — 100 zł,
  • ewidencyjne — 2 zł

W przypadku pełnomocnictwa dochodzi jeszcze opłata w wysokości 17 zł.

Należy jednak pamiętać o opłatach przygotowawczych, które mogą wynosić łącznie nawet czterokrotność kosztów rejestracji. Zalicza się do nich:

  • koszt przygotowania „białej karty” wraz z wymaganymi przynajmniej 22 zdjęciami samochodu — minimum 250 zł (plus ewentualne konsultacje rzeczoznawcy),
  • przegląd techniczny — 99 zł.

Ponadto przy samochodach sprowadzanych z zagranicy konieczne będzie opłacenie wydania karty pojazdu (75 zł). Jeśli sprowadzany samochód nie skończył jeszcze 30 lat, konieczne będzie opłacenie akcyzy (3,1% wartości przy pojemności2000 cm3). Jeśli dany pojazd sprowadzany jest z USA, Kanady, Japonii lub Korei Południowej konieczne będzie także opłacenie cła w wysokości 35%. Pojazdy w wieku 30 i więcej lat są zwolnione z obu tych opłat — trzeba wtedy zapłacić tylko VAT w wysokości 8%. Samochody zabytkowe są także zwolnione z opłaty recyklingowej.

O czym pamiętać przy rejestracji zabytkowego samochodu?

Pojazd zabytkowy niesie ze sobą pewne przywileje, ale też obowiązki, o których trzeba pamiętać podczas jego użytkowania.

Jeśli chodzi o przywileje, właściciel zabytkowego pojazdu jest zwolniony z obowiązku corocznych przeglądów technicznych. Może także wykupywać tylko okresowe ubezpieczenie OC (minimum na jeden miesiąc), np. tylko na czas rajdu. Część ubezpieczycieli oferuje nawet specjalne stawki dla aut zabytkowych. Jednak najważniejszy z punktu widzenia kosztów eksploatacyjnych przywilej dotyczy homologacji — pojazd sprowadzony z kraju o innych standardach nie musi podlegać modyfikacji pod krajowe przepisy. Na tym niestety przywileje się kończą.

Natomiast obowiązków ciążących na właścicielu jest całkiem sporo. Przede wszystkim należy dbać o stan techniczny zabytku. Taki samochód musi być zabezpieczony przed uszkodzeniem i kradzieżą, nie można go przerabiać (w tym montować instalacji gazowej), ani niszczyć. Ponadto wymiana któregokolwiek z głównych podzespołów wymaga zgody konserwatora zabytków, podobnie jak zmiana barwy nadwozia. Zgody konserwatora wymaga również sprzedaż takiego pojazdu za granicę i wykorzystywanie go do celów zabytkowych (np. wypożyczania na plany filmowe czy wożenie par młodych). Konserwator zabytków musi być również powiadomiony o zmianie właściciela (np. wynikającej ze sprzedaży).

Podsumowanie

Decyzja o rejestracji samochodu jako zabytek powinna być dobrze przemyślana. I nie chodzi tutaj wyłącznie o koszty takiego procesu — bycie właścicielem takiego pojazdu niesie bowiem ze sobą liczne obowiązki. Jeśli jedyną motywacją do zmiany tablic na żółte miałoby być zwolnienie z corocznych przeglądów, czy obowiązkowego ubezpieczenia, lepiej to sobie odpuścić i zostawić to prawdziwym entuzjastom motoryzacji i muzeom.