Oznaczenia Na Oponach - Co Oznaczają?

Oznaczenia na oponach - o czym informują, jak je odczytać, gdzie ich szukać?

Dobór odpowiednich opon samochodowych jest niezwykle ważna nie tylko dla bezpieczeństwa, ale i komfortu jazdy. Na szczęście producenci opon ułatwiają proces doboru, umieszczając na oponach określone oznaczenia. Zawierają one najważniejsze informacje, dzięki którym bez trudu można znaleźć opony dostosowane do danych warunków — wystarczy tylko umieć je odczytać. W poniższym tekście przedstawimy najważniejsze oznaczenia i podpowiemy, co oznaczają.

Gdzie szukać oznaczeń opon?

Wszystkie oznaczenia umieszczane są na bocznych ścianach opon. Ponadto każdy samochód ma także podane sugerowane podstawowe parametry opon — informacje te można znaleźć w instrukcji pojazdu, ale często umieszcza się je też na słupku drzwi kierowcy, klapce wlewu paliwa lub w schowku. Dotyczy to szczególnie rozmiaru i ciśnienia opon.

Rodzaje oznaczeń opon

Opony, zwłaszcza te z górnej półki, mogą mieć całkiem sporo różnego typu oznaczeń — większość powierzchni boku opony może być nimi pokryta. Poniżej przedstawimy je w podziale na grupy.

Rozmiar

Podstawowe kryterium doboru i najważniejszy parametr opony. Warto przy tym zaznaczyć, że nieprzestrzeganie wspomnianych wyżej zaleceń producenta samochodu w najlepszym przypadku skutkuje np. obcieraniem za szerokich opon o nadkola. Rozmiar opony jest podawany zawsze w tym samym formacie, a przykładowa wartość to 200/50R16. Pierwsza liczba oznacza tutaj wyrażoną w milimetrach szerokość opony, natomiast druga to profil opony, podany w formie procentowego stosunku wysokości do szerokości ogumienia (w przytoczonym przykładzie będzie to 50% z 200 mm, czyli 100 mm). Litera między drugą a trzecią liczbą określa typ budowy opony (w tym przypadku będzie to opona radialna). Ostatni parametr rozmiaru odpowiada zaś średnicy felgi, na jakiej można daną oponę zamontować.

Indeks prędkości

Parametr ten określa, z jaką maksymalną prędkością może poruszać się pojazd na danej oponie. Oznaczenie to ma postać jednej litery, umieszczanej za rozmiarem, wraz z indeksem nośności (o którym opowiemy niżej). Wartość indeksu prędkości należy dobierać do osiągów danego samochodu. Nie wolno montować na tej samej osi opon różniących się tym parametrem. Warto jednak pamiętać, że możliwy jest montaż opon o niższym indeksie prędkości niż faktyczne maksymalne osiągi auta — minimalnie zwiększa to bowiem komfort jazdy, gdyż taka opona będzie nieco miększa. Praktyka ta ma zastosowanie głównie w przypadku opon zimowych. Indeks prędkości wykorzystuje następujące symbole:

M — do 130 km/h,
N — do 140 km/h,
P — do 150 km/h,
Q — do 160 km/h
R — do 170 km/h,
S — do 180 km/h,
T — do 190 km/h,
H — do 210 km/h,
V — do 240 km/h,
W — do 270 km/h,
Y — do 300 km/h.

Warto wspomnieć także, że niekiedy oprócz samego indeksu prędkości podawane jest także oznaczenie maksymalnej prędkości przy pełnym obciążeniu. Oznaczenie to jest wplatane w typ budowy opony i znajduje się wraz z jego oznaczeniem między parametrami rozmiaru. Przykład — 200/50VR16.

Indeks nośności

Parametr ten mówi o maksymalnym dopuszczalnym obciążeniu na pojedynczą oponę przy określonej prędkości maksymalnej (czyli danym indeksie prędkości). Indeks nośności ma postać dwu- lub trzycyfrowej liczby, podawanej przed indeksem prędkości i ma szczególne znaczenie w przypadku opon wykorzystywanych w samochodach dostawczych i transportowych (vanów). Podobnie jak w przypadku indeksu prędkości, także tutaj nie należy zakładać opon o różnych wartościach parametru na tej samej osi. Oznaczenie opon w ramach indeksu może przyjmować następujące wartości:

85 — 515 kg/na oponę,
86 — 530 kg / na oponę,
87 — 545 kg / na oponę,
88 — 560 kg/na oponę,
89 — 580 kg/na oponę,
90 — 600 kg/na oponę,
91 — 615 kg/na oponę,
92 — 630 kg/na oponę,
93 — 650 kg/na oponę,
94 — 670 kg/na oponę,
95 — 690 kg/na oponę,
96 — 710 kg/na oponę,
97 — 730 kg/na oponę,
98 — 750 kg/na oponę,
99 — 775 kg / na oponę,
100 — 800 kg/na oponę,
101 — 825 kg/na oponę,
102 — 850 kg/na oponę.

Ciśnienie

Oznaczenie opony dotyczące maksymalnego dopuszczalnego ciśnienia. Jego wartość jest poprzedzona napisem Max Inflation (lub samym MAX) i podawana jest w PSI (atmosfery) lub kPa. Samochody również mają podane zalecane maksymalne wartości ciśnienia dla różnych obciążeń. O ile w codziennej eksploatacji raczej nie przekracza się tych wartości, parametr ten zyskuje na znaczenie przy przechowywaniu kół z podwyższonym ciśnieniem w oponach — wyższe ciśnienie zapobiega bowiem ich odkształcaniu się, ale nadal nie należy przekraczać jego maksymalnej wartości.

Sezon

W klimatach o zróżnicowanej pogodzie w zależności od sezonu (a zatem także w Polsce) zachodzi konieczność wymiany opon na zimowe/letnie. Również ten parametr ma swoje oznaczenia. W przypadku zimówek będzie 3PMSF albo M+S. To pierwsze jest skrótem od angielskiego Three Peak Mountain Snoflake i będzie widoczne na oponie jako potrójny szczyt górski z płatkiem śniegu. Symbol ten wprowadzono w 2012 roku jako jedyny zgodny z dyrektywami UE i ONZ. Jego obecność świadczy o pomyślnym przejściu testów potwierdzających bezpieczeństwo na śniegu. Natomiast symbol M+S pochodzi od angielskiego Mud and Snow. Oznacza on zatem opony błotno-śniegowe, ale trzeba pamiętać, że sam w sobie nie oznacza opony stricte zimowej — bez dodatkowych oznaczeń nie określa sezonowości opony. Jeśli zatem na oponie widnieje tylko M+S, konieczne będzie sprawdzenie u sprzedawcy lub w internecie jej rodzaju. W przypadku opon letnich nie ma już znormalizowanych symboli i ich oznaczenie zależy wyłącznie od producenta. Jeśli już symbol się pojawia, najczęściej jest to chmura, z której pada deszcz lub słońce. Oczywiście istnieją także opony całoroczne, które oznacza się napisem All Season lub symbolem czterech pór roku. Stanowią one swego rodzaju kompromis, ale trzeba pamiętać, że pod względem bezpieczeństwa na śniegu ustępują znacznie typowym zimówkom.

Data produkcji

Oznaczenia opon informujące o ich dacie produkcji mają postać kodu poprzedzonego literami DOT. Najważniejsze będą tutaj cztery ostatnie cyfry kodu odpowiadającego tygodniowi i rokowi produkcji opony. Dla przykładu końcówka 2418 będzie oznaczać, że daną oponę wyprodukowano w 24. tygodniu 2018 roku. Informacja ta jest o tyle ważna, że normy ustalone przez Polski Komitet Normalizacji i podejście producentów mówią, że opona jest uznawana za w pełni wartościową i nową do trzech lat od momentu produkcji. Dodatkowym warunkiem jest pionowe przechowywanie i zmiana punktu podparcia najrzadziej co 6 miesięcy.

Oznaczenia terenowe

Również opony dedykowane samochodom terenowym mają swoje odrębne oznaczenia. Oznaczają one, po jakim terenie powinna poruszać się dana opona i są to odpowiednio MT, AT i HT (litery mogą być także oddzielone „/” lub mieć odwróconą kolejność). Opona MT to typowo terenowe ogumienie o dużej wytrzymałości i „agresywnym” bieżniku. Radzi sobie nawet w bardzo trudnym terenie (w tym nawet na piasku), niestraszne jej błoto i różne przeszkody, a wzmocniona ściana boczna zmniejsza ryzyko rozdarcia lub przecięcia. Nie powinno się w nich jednak jeździć po szosach — może na nich spędzić maksymalnie 20% czasu użytkowania. Opona AT to swoisty kompromis między oponą terenową a szosową. Poradzi sobie zarówno na bezdrożach (ale w średnio trudnym terenie), jak i utwardzonych nawierzchniach. Nada się więc dla każdego, kto będzie jeździł jednakowo dużo po terenie i szosie. Natomiast opona HT przeznaczona jest głównie do jazdy po szosie. Pozwala jednak poruszać się także w mało wymagającym terenie (np. szutry i drogi gruntowe) i sprawdza się w krótkich leśnych trasach czy przy częstych wypadach na ryby. Dobrze posłużą zatem kierowcom spędzającym do 80% czasu jazdy na szosie. Oczywiście oprócz wymienionych typów istnieją również typowo szosowe opony, stworzone z myślą o SUV-ach i CUV-ach jeżdżących tylko po mieście. Pod względem parametrów nie różnią się właściwie od typowych opon dla samochodów osobowych i nie nadają się zupełnie do jazdy w terenie. Nazywanie ich oponami terenowymi może więc być kwestią dyskusyjną.

Wskazówki montażowe

Na oponach często umieszczane są także wskazówki producenta dotyczące sposobu ich montażu. Zdecydowanie najczęściej będzie to wskaźnik ROTATION w połączeniu ze strzałką, ukazujący, w którą stronę powinna kręcić się opona w trakcie jazdy. Kolejne często spotykane oznaczenie to napisy INSIDE i OUTSIDE, mające informować, która ściana opony ma się znaleźć po danej stronie koła (odpowiednio wewnętrznej i zewnętrznej).

Inne oznaczenia

Oprócz wymienionych wyżej oznaczeń, na boku opony można znaleźć również szereg innych. Oto kilka z nich:

TUBELESS (lub skrót TL) — czyli opona bezdętkowa. Obecnie większość dostępnych i produkowanych opon jest właśnie tego typu. O wiele rzadziej dziś spotykane opony dętkowe oznacza się zaś skrótem TT.
BasePen — oznacza oponę z uziemieniem elektrostatycznym.
PSP-Beta — opona ze specjalnymi zakładkami redukującymi hałas.
ECE, E, e — skrót od Economic Commision of Europe, oznaczający homologację europejską.
Reinforced(lub skrót RF) — oznacza oponę wzmocnioną o zwiększonej nośności. Może być także oznaczana skrótami EXL, RFD, REF, REINF lub XL. Ten ostatni (oznaczający extra load) stosuje się głównie w odniesieniu do samochodów dostawczych.
RETREAD — opona bieżnikowana.
RIM Protector — opona z konstrukcją chroniącą felgę przed uszkodzeniami.
RunOnFlat (lub skrót ROF) — oznaczenie to pojawia się na oponach o wzmocnionych ścianach bocznych, umożliwiających poruszanie się po utracie ciśnienia z prędkością do 80 km/h przez maksymalnie 80 km (chyba że instrukcja mówi inaczej). Opony typu run flat mają różne oznaczenia, w zależności od producenta — przytoczony jako pierwsze ROF dotyczy opon od GoodYear i Dunlop. Inne tego typu oznaczenia to m.in. SSR (Continental), ZPS (Yokohama), RFT (Bridgestone) i ZP (Michelin). Warto pamiętać, że niektóre opony tego typu (np. od Michelin i Pirelli) wymagają specjalnych felg (Eh1).
TWI — skrót od Treadwear Indicator, oznaczający wskaźnik zużycia. Występuje w sześciu miejscach obwodu opony (w formie występów w rowkach bieżnika) i określa maksymalny dopuszczalny poziom zużycia rzeźby bieżnika.
Oznaczenia UTQG (Uniform Tire Quality Grading) — amerykańskie oznaczenia służące klasyfikacji jakości opon. Wyróżnia się ich trz: TREADWEAR (odporność bieżnika na ścieranie względem opony porównawczej), TRACTION (przyczepność na mokrej nawierzchni), TEMPERATURE (odporność na przegrzewanie). Oficjalnie klasyfikacja ta nie występuje w Europie, przez co producenci i sprzedawcy nie podają informacji na temat ich temat dla poszczególnych pojazdów. W przypadku sprowadzania amerykańskich opon warto mieć na uwadze fakt, że europejskie normy dopuszczają wyłącznie klasy A i wyższe przyczepności oraz odporności na przegrzanie.

Ponadto od 1 listopada 2012 roku każda opona wyprodukowana po 30 czerwca 2012 roku i wprowadzona do obrotu na terenie Unii Europejskiej musi być opatrzona specjalną naklejką z informacjami na temat bezpieczeństwa i ekologiczności danej opony. Ma ona formę prostokątnej etykiety naklejanej na bieżnik opony i zawiera informacje dotyczące ekonomiczności (6 klas od A do G), przyczepności (również 6 klas o tych samych symbolach) i hałasu wytwarzanego podczas jazdy (w dB).

Podsumowanie

Znajomość oznaczeń opon samochodowych znacznie upraszcza ich właściwy dobór. Warto zatem je poznać, aby wiedzieć, co dokładnie zamontowano na naszych kołach i mieć ogólne rozeznanie w tej dziedzinie.